Audiologia to dział laryngologii zajmujący się narządem słuchu i równowagi – diagnostyką i leczeniem zaburzeń słuchu, a także infekcjami narządu słuchu. Ponieważ mali pacjenci często mają specyficzne problemy i wymagają innych metod postępowania niż dorośli, zajmuje się nimi audiolog dziecięcy.
Kiedy odwiedzić poradnię audiologiczną dla dzieci?
Do audiologa dziecięcego mali pacjenci trafiają zwykle na podstawie skierowania od laryngologa. Specjalista zaleca konsultację w poradni audiologicznej, gdy podejrzewa u dziecka niedosłuch. Innymi wskazaniami do wizyty u audiologa dziecięcego są:
- nawracające infekcje uszu,
- wysiękowe zapalenie ucha środkowego,
- niedrożność trąbek słuchowych,
- przerost migdałków,
- czynniki ryzyka (np. wcześniactwo, wady słuchu w rodzinie) uszkodzenia słuchu.
Niezależnie od zaleceń laryngologa, rodziców zawsze powinny zaniepokoić takie zgłaszane przez pociechę problemy, jak szumy uszne czy uczucie zatkania uszu. Alarmującymi symptomami są także opóźniony rozwój mowy dziecka, brak jego adekwatnych reakcji na bodźce słuchowe czy polecenia słowne. W takich przypadkach zawsze potrzebna jest opinia audiologa dziecięcego.
Jak wygląda wizyta u audiologa dziecięcego?
Wizyty u lekarza bywają dla najmłodszych powodem silnych emocji. Chcąc oszczędzić ich dziecku, rodzice często unikają wysyłania go niektórych specjalistów. Warto zatem wiedzieć, że badania w poradni audiologicznej są całkowicie bezbolesne, a nawet przyjemne dla większości dzieci.
W ramach pierwszej wizyty audiolog dziecięcy przeprowadza wywiad z małym pacjentem i jego opiekunem. Wstępnego rozpoznania dokonuje w oparciu o otoskopię ucha zewnętrznego (służącą ocenie stanu przewodu słuchowego zewnętrznego i ucha środkowego) i fiberoskopię (pozwalającą na ocenę stanu nosogardła, w tym – migdałków).
Na kolejnym etapie wizyty specjalista audiologii może wykonać badania słuchu, które pozwalają pogłębić diagnostykę we wstępnie określonym kierunku.
Badania w poradni audiologicznej dla dzieci
Podstawową metodą oceny progów słyszenia i stopnia ewentualnego upośledzenia słuchu jest audiometria tonalna. Podczas badania dziecko przebywa w specjalnej kabinie pomiarowej i słucha przez słuchawki sygnałów dźwiękowych o zróżnicowanym natężeniu. Jego zadaniem jest naciskanie przycisku w momencie usłyszenia dźwięku. Audiometria tonalna może zostać uzupełniona o audiometrię mowy, gdzie odsłuchiwane dźwięki to wypowiadane słowa.
Audiolog dziecięcy często wykonuje też audiometrię impedancyjną (tympanometrię). Pozwala ona nie tylko na wykrycie niedosłuchu, ale też ocenę stanu ucha środkowego. Badanie to jest wskazane w szczególności u dzieci, które cierpią na nawracające zapalenie tej struktury. W czasie tympanometrii w uchu pacjenta umieszcza się niewielką sondę. Dziecko ma za zadanie np. przełykać ślinę czy wykonywać wydech przy zatkanym nosie.
Ocenie stanu ucha wewnętrznego służy badanie otoemisji akustycznej. Wykorzystuje się je w diagnostyce niedosłuchu czy szumów usznych. Podczas badania w przewodzie słuchowym umieszczona jest sonda z głośnikiem emitującym dźwięki i czułym mikrofonem. Urządzenie dokonuje pomiaru bardzo cichego zwrotnego sygnału akustycznego emitowanego przez ślimaka w odpowiedzi na bodźce akustyczne.
Audiolog dziecięcy może też wykonać badanie potencjałów słuchowych wywołanych (ABR, BERA), czyli bioelektrycznej odpowiedzi mózgu na pobudzenie akustyczne. Podczas badania dziecko ma na uszach słuchawki, a do głowy przyklejone elektrody połączone z systemem komputerowym. Pozwala to stwierdzić, czy impulsy nerwowe docierają do kory mózgowej, określić próg słyszenia, a nawet ocenić, który odcinek drogi słuchowej uległ uszkodzeniu.
Jakiej pomocy udziela audiolog dziecięcy?
Na podstawie wyników przeprowadzonych badań specjalista audiologii decyduje o dalszym postępowaniu. Może zlecić farmakoterapię albo skierować małego pacjenta na leczenie zabiegowe. Niekiedy zaleca dalszą diagnostykę, np. badania obrazowe albo konsultację u neurologopedy. Audiolog dziecięcy może także dobrać odpowiedni aparat słuchowy i podjąć rehabilitację słuchu.
